W dzisiejszym dynamicznym świecie, nasyconym bodźcami, rosnącymi oczekiwaniami i coraz częstszymi sytuacjami stresowymi, coraz więcej osób – zarówno dzieci, młodzież, jak i dorośli – poszukuje wsparcia specjalistów ds. zdrowia psychicznego. To pozytywny sygnał rosnącej świadomości, że zdrowie psychiczne wymaga równie troskliwej opieki jak zdrowie fizyczne. Rynek ofert z zakresu zdrowia psychicznego jest bogaty, a osoby poszukujące pomocy często mają trudność z wyborem pomiędzy psychiatrą a psychologiem.
Przede wszystkim warto zrozumieć różnicę między wizytą u psychiatry a wizytą u psychologa:
Konsultacje psychiatryczne skupiają się zazwyczaj na analizie stanu psychicznego pacjenta, postawieniu diagnozy i ewentualnym wprowadzeniu leczenia farmakologicznego. Psychiatra, będący lekarzem specjalizującym się w psychiatrii, posiada szeroką wiedzę na temat funkcjonowania ludzkiego organizmu na poziomie biologicznym, taki lekarz posiada upoważnienia do diagnozowania, wydawania zaleceń leczenia farmakologicznego i wystawiania recept. Farmakoterapia, gdy jest stosowana przez psychiatrę, może okazać się niezbędna w wielu trudnych przypadkach, pomagając pacjentowi poczuć się lepiej i wrócić do zdrowia. W sytuacjach psychologicznie skomplikowanych równoczesne zastosowanie farmakoterapii i psychoterapii przynosi najbardziej efektywne rezultaty, co potwierdzają liczne badania i opracowania naukowe.
Psycholog, z kolei, posiada stopień magistra i posiadając wiedzę o psychologicznej naturze człowieka, zajmuje się diagnozowaniem stanu psychicznego i osobowości (m.in. przy użyciu testów). Jego umiejętności pozwalają na zrozumienie zjawisk psychologicznych oraz skuteczną interwencję w celu zminimalizowania negatywnych stanów psychicznych, w tym emocjonalnych, które wpływają negatywnie na życie jednostki. Psycholog może również pełnić rolę psychoterapeuty, pod warunkiem ukończenia 4-letniej szkoły psychoterapii i uzyskania certyfikatu. Osoby szkolące się w psychoterapii mogą używać tytułu psychoterapeuty w trakcie szkolenia, gdy ukończą drugi rok szkolenia, lub psychoterapeuty w trakcie certyfikacji, jeśli uzyskają certyfikat i są w procesie certyfikacyjnym. Dopiero specjalista z odpowiednim przygotowaniem merytorycznym jest w stanie profesjonalnie pracować z klientem, respektując najwyższe standardy praktyki psychoterapii.
Kiedy warto skonsultować się z psychiatrą?
- Gdy pojawiają się myśli samobójcze, zwłaszcza jeśli towarzyszą im scenariusze dotyczące sposobów zakończenia życia.
- Gdy stany lękowe zakłócają codzienne funkcjonowanie, np.: poranne przebudzenia z uczuciem lęku, który towarzyszy przez większość dnia.
- Gdy stres powoduje trudności ze snem.
- Gdy strach uniemożliwia opuszczenie domu.
- Gdy pojawiają się myśli prześladowcze.
- Gdy doświadczasz krótkotrwałych stanów euforii, po których następuje długotrwałe uczucie depresji.
- Gdy słyszysz głosy w głowie lub zaczynasz podejrzewać, że ludzie planują działania przeciwko Tobie.
- Gdy zauważasz problemy z koncentracją i problemy z pamięcią.
- Gdy przeszedłeś przez silny stres lub traumatyczną sytuację.
Kiedy warto skonsultować się z psychologiem?
- Gdy odczuwasz długotrwające, stałe napięcie psychofizyczne.
- Gdy potrzebujesz dłuższej rozmowy i analizy psychologicznych podstaw swojego funkcjonowania.
- Gdy czujesz się zagubiony i poszukujesz zrozumienia swoich potrzeb, emocji i zachowań.
- Gdy pragniesz zidentyfikować powody występowania określonych sytuacji i relacji z konkretnymi osobami.
- Gdy doświadczasz stanów lękowych i depresyjnych, a farmakoterapia przynosi tylko częściową ulgę.
- Gdy mimo pozornego porządku w życiu, nie czujesz się szczęśliwy i nie potrafisz zidentyfikować przyczyny.
- Gdy napotykasz trudności w relacjach międzyludzkich.
- Gdy masz poczucie utraty swojej tożsamości.
- Gdy odczuwasz pustkę lub często towarzyszą ci uczucia złości.
- Gdy postawiono Ci diagnozę zaburzenia osobowości.
- Gdy masz myśli samobójcze i jesteś już pod opieką psychiatry.
- Gdy stan lękowy wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie.
- Gdy odczuwasz strach przed opuszczeniem domu.
- Gdy zauważasz trudności w koncentracji i pamięci.
- Gdy przeszedłeś przez silny stres lub traumatyczną sytuację.
Kogo wybrać na początek: psychologa czy psychiatrę?
Gdy zmagasz się z trudnościami psychicznymi, nie ma istotnego znaczenia, do którego specjalisty udasz się w pierwszej kolejności. Kluczowe jest podjęcie pierwszego kroku i skonsultowanie swojego stanu z profesjonalistą. W wielu przypadkach psychiatrzy, mimo przepisanej recepty, mogą zalecić podjęcie psychoterapii, podobnie jak psycholog może sugerować konsultację psychiatryczną. Ważne jest, aby podjąć decyzję o poszukiwaniu pomocy i doprecyzować dalsze kroki w oparciu o wspólną ocenę obu specjalistów.