„Co mogę zrobić, aby przezwyciężyć lęk przed porzuceniem moich zasad żywieniowych?”, to częste pytanie zadawane przez osoby, które chcą poprawić swoją relację z jedzeniem. Strach przed porzuceniem ustalonych zasad żywieniowych jest wyzwaniem, z którym zmaga się wiele osób. Często towarzyszy im poczucie niepewności, obawa przed utratą kontroli i lęk przed konsekwencjami wprowadzanych zmian. Jednakże warto pamiętać, że zrozumienie źródeł pochodzenia naszych zasad żywieniowych oraz uczenie się bardziej elastycznego podejścia do jedzenia może przynieść ulgę i równowagę w codziennym życiu. Pomocne w tym procesie może okazać się zrozumienie genezy zasad, kwestionowanie konieczności ich przestrzegania, aż po stopniowe budowanie nowych, bardziej zrównoważonych nawyków żywieniowych.
Pierwszym krokiem ku poprawie relacji z jedzeniem będzie zrozumienie skąd wzięły się nasze zasady. Poświęć trochę czasu na zastanowienie się, kiedy i w jaki sposób wykształciły się twoje zasady żywieniowe. Pamiętaj, że często rozwijają się one jako mechanizmy radzenia sobie ze stresem. Mogą też powstawać, gdy pragniemy posiadać kontrolę i autonomię, a realizacja tych potrzeb jest możliwa tylko w zakresie wyborów żywieniowych. Zasady żywieniowe mogą być również kształtowane przez nasze otoczenie, a ich przestrzeganie może mieć na celu spełnienie oczekiwań społecznych dotyczących zdrowia, diety i wagi. Zrozumienie tego może pomóc ci podejść do zmiany z empatią dla siebie i tego, dlaczego opracowałeś sztywny sposób odżywiania.
W kolejnym etapie będziesz uczyć się, że ograniczenia nie są zdrowym podejściem. Ograniczanie ilości i różnorodności produktów lub wprowadzanie sztywnych reguł dotyczących sposobu ich spożywania, może powodować ogromny stres i poczucie winy. Etykietowanie żywności jako „dobrej” lub „złej” może prowadzić do napięcia emocjonalnego, złości, frustracji i zniekształconego poczucia własnej wartości. Nauczenie się czerpania przyjemności z jedzenia pomaga osiągnąć zrównoważone podejście do odżywiania i poprawia ogólny stan zdrowia i samopoczucie. Porzuć przekonanie, że istnieje „idealny” sposób odżywiania się, którego musisz przestrzegać. Sztywne zasady żywieniowe mogą nie być zgodne z potrzebami twojego organizmu, preferencjami dotyczącymi smaku czy konsystencji produktów. Ponadto mogą być również niezgodne z twoim stylem życia, co w dłuższej perspektywie czyni je szkodliwymi. Elastyczność i różnorodność w jedzeniu przyczynia się do poprawy postrzegania naszego funkcjonowania, czujemy się lepiej i mamy więcej energii. Kiedy nie koncentrujemy się tylko na przestrzeganiu zasad żywieniowych, zaczynamy odczuwać przyjemność i satysfakcję z jedzenia. Jest nam również łatwiej odnaleźć się w różnych sytuacjach społecznych, możemy też chętniej i bardziej spontanicznie spędzać czas z bliskimi, na przykład decydując się na wizytę w restauracji, w której nigdy nie byliśmy.
Warto pamiętać, że koncentracja na pozytywnych aspektach porzucenia zasad żywieniowych pozwala szybciej dostrzec zmiany w naszym funkcjonowaniu. Wiele osób stosujących się do sztywnych zasad żywieniowych koncentruje się na negatywnych konsekwencjach ich łamania. W efekcie są przytłoczeni próbą wprowadzania zmian, odczuwają poczucie winy oraz tracą poczucie bezpieczeństwa. Zastanów się nad korzyściami i pozytywnymi konsekwencjami, które płyną z wprowadzania zmian i wypisz je na kartce. Za każdym razem, gdy pojawiają się negatywne myśli dotyczące łamania zasad żywieniowych, skonfrontuj je z myślami o korzyściach i pozytywnych konsekwencjach łamania zasad żywieniowych. Im częściej łamiesz swoje zasady żywieniowe, odkrywając, że nie wydarzy się nic katastrofalnego, twój lęk i niepokój związany z jedzeniem będzie spadał. Nasz umysł i ciało musi przyzwyczaić się do zmian. Ekspozycja na bodźce, które wywołują lęk i obserwacja tego, że “nic złego się nie dzieje”, umożliwia nabycie nowej perspektywy i zmierzenia się ze swoimi przekonaniami dotyczącymi żywienia. Dlatego, ważne jest by robić to, czego się boisz. Istotne na tym etapie jest to, by zmiany wprowadzać stopniowo, kierując się zasadą małych kroków. O wiele łatwiej będzie Ci zmniejszać swój lęk dotyczący łamania zasad żywieniowych, kiedy będziesz zaczynać od rzeczy, wywołujących mniej niepokoju. Z czasem zauważysz, że wprowadzanie większych zmian jest z każdym kolejnym elementem łatwiejsze. Nie zapomnij się doceniać i świętować za każdym razem, gdy uda Ci się pokonać swój lęk i niepokój. Są to momenty warte dostrzeżenia i zapamiętania. Pamiętaj również, że będą zdarzały się sytuacje, w których może być Ci trudno zrezygnować z konkretnej reguły żywieniowej lub np. nastąpi regres w procesie zmiany nawyków. To naturalne. Zmiana nigdy nie jest liniowa. Zmiana jest procesem, w którym poznajemy siebie i swoje potrzeby. W sytuacjach, w których w naszym życiu pojawiają się niespodziewane sytuacje, jesteśmy zmęczeni czy niespokojni, naturalnym jest, że trudniej nam wprowadzać nowe nawyki lub powracamy do znanych i “bezpiecznych”, starych reguł. Najważniejsze jest, by być dla siebie wyrozumiałym i cierpliwym. Pamiętaj, że to od Ciebie zależy w jakim tempie wprowadzasz zmiany w swojej relacji z jedzeniem. Jednocześnie ważna jest świadomość w jakim celu podjąłeś się tego zadania i co dobrego ma ci ta zmiana przynieść. Jeśli odczuwasz, że wprowadzanie zmian w regułach żywieniowych sprawia ci więcej trudności lub budzi duży niepokój, skorzystaj z pomocy psychologa lub/i psychoterapeuty.