Każdy z nas ma czasem do wykonania zadania, na które kompletnie nie ma ochoty. Jednak dla osób z ADHD to nie tylko kwestia braku chęci – ich mózg po prostu nie wytwarza wystarczającej motywacji, by zacząć lub skończyć coś, co wydaje się nudne albo zbyt skomplikowane. Może to prowadzić do frustracji, poczucia winy i ciągłego odkładania obowiązków na później. Na szczęście istnieją sposoby, które mogą pomóc przełamać impas i skutecznie realizować nawet te najmniej ekscytujące zadania.
Motywacja jest kontrolowana przez korę przedczołową. U osób z ADHD mózg często nie wytwarza wystarczającej motywacji wewnętrznej, która pomogłaby rozpocząć lub ukończyć zadanie, zwłaszcza jeśli wydaje się ono nudne albo składa się z wielu etapów. U dorosłych wpływ tych trudności może być szczególnie odczuwalny. Osoby z ADHD mogą doskonale zdawać sobie sprawę z tego, co trzeba zrobić, wiedzieć, jak wykonać zadanie, a mimo to mieć ogromny problem z jego realizacją. W takich sytuacjach konieczna jest dodatkowa motywacja zewnętrzna.
Większość popularnych metod zarządzania zadaniami zakłada, że jeśli wiemy, jak coś zrobić i mamy wystarczająco dużo czasu, to powinniśmy być w stanie to wykonać. Jednak w przypadku osób neuroróżnorodnych główną przeszkodą nie jest brak umiejętności czy możliwości, ale trudność w wytworzeniu wewnętrznej motywacji. W zrealizowanie danego zadania muszą włożyć o wiele więcej wysiłku. Wiele osób z ADHD czuje się gorszymi, zamartwia się i szuka problemu w swoim zachowaniu, zaczyna przez to obwiniać siebie, co negatywnie wpływa na ich samopoczucie i samoocenę. Warto pamiętać, że trudności te wynikają z funkcjonowania mózgu, a nie z braku ambicji czy lenistwa. Wykonywanie zadań, które wydają się nudne, wymaga od osób z ADHD znacznie większego wysiłku. Zaakceptowanie tego faktu i okazanie sobie zrozumienia to pierwszy krok do poprawy funkcjonowania. Kluczowe jest strategiczne podejście – dostosowanie oczekiwań i świadome planowanie działań. Warto także wyeliminować rozpraszacze, np. jeśli chcemy napisać esej na studia, lepiej udać się do biblioteki lub do pokoju, w którym nie ma telewizora i łatwego dostępu do telefonu. Pomocna może być również technika tzw. body doublingu – polega ona na tym, że w pobliżu znajduje się ktoś, kto pomaga nam skupić się na zadaniu. Może to być osoba wykonująca podobne czynności, np. ucząca się obok nas, ale często sama jej obecność sprawia, że trudniej nam zrezygnować z wykonywanej pracy.
Dobrym rozwiązaniem dla osób z ADHD jest również ustalenie konkretnego celu oraz podzielenie zadania na mniejsze etapy, co pozwala zmniejszyć presję związaną z jego realizacją. Warto też eksperymentować z różnymi metodami pracy – czasem mniej konwencjonalne sposoby okazują się skuteczniejsze i sprawiają, że zadanie wydaje się bardziej interesujące. Dobrze jest także nagradzać się za wykonane zadania i doceniać nawet najmniejsze sukcesy.
Nie ma jednej idealnej metody, która sprawdzi się u każdego, ale kluczowe jest lepsze zrozumienie własnego mózgu i dopasowanie strategii do indywidualnych potrzeb. Podzielenie pracy na etapy, eliminacja rozpraszaczy, technika body doublingu czy system nagród – wszystkie te sposoby mogą znacząco ułatwić codzienne funkcjonowanie. Najważniejsze to pamiętać, że trudności z motywacją nie wynikają z braku dobrej woli, lecz z odmienności funkcjonowania mózgu. Dlatego warto szukać rozwiązań, które sprawią, że nawet najmniej atrakcyjne zadania staną się łatwiejsze do wykonania.