Dręczące poczucie winy często jest podstawą problemów takich jak depresja, brak
asertywności w relacjach międzyludzkich oraz tendencja do samopoświęcania.
Osoby doświadczające takiego poczucia winy mogą czuć się złe, grzeszne,
niezasługujące na nic dobrego, co utrudnia im wyrażanie swoich potrzeb i prowadzi
do angażowania się w toksyczne relacje. Warto pamiętać, że możemy rozróżnić
zdrowe i niezdrowe poczucie winy. Zdrowe poczucie winy skupia się na naprawieniu
wyrządzonego zła i przyjęciu odpowiedzialności. Może pojawić się, gdy zaniedbujesz
ważne potrzeby osoby, za którą jesteś odpowiedzialny, na przykład dziecka. Może
też wystąpić gdy łamiesz ogólnie przyjęte zasady, jak kradzież, oszustwo czy
niszczenie rzeczy, a złamanie zasad nie jest usprawiedliwione tzw. wyższą
koniecznością, np. uderzeniem kogoś w obronie własnego życia.
Niezdrowe poczucie winy natomiast koncentruje się na samooskarżaniu lub
nieustannym umniejszaniu swoich praw i potrzeb, zamiast na zadośćuczynieniu.
Może wystąpić, gdy inna osoba wyraża niezadowolenie, że korzystasz ze swoich
praw lub realizujesz swoje potrzeby. Może się również pojawić, gdy “domyślasz się”,
że twoje zachowanie mogło nie odpowiadać czyimś oczekiwaniom, choć nie
złamałeś żadnych zasad ani ustaleń. Osoba z takim poczuciem winy skupia się na
spełnianiu oczekiwań innych, zaniedbując własne podstawowe potrzeby.
Poczucie winy może mieć zarówno zdrowy, jak i niezdrowy charakter, który wpływa
na nasze życie emocjonalne i relacje z innymi. Zdrowe poczucie winy koncentruje
się na naprawieniu wyrządzonych szkód i wzięciu odpowiedzialności za swoje czyny,
natomiast niezdrowe prowadzi do samooskarżania i umniejszania swoich praw.
Wiele osób doświadcza paraliżującego poczucia winy, które wpływa na ich poczucie
własnej wartości oraz podejmowane decyzje życiowe, co może wymagać wsparcia
psychoterapeutycznego.